Thuốc chống trầm cảm được kê đơn khi bệnh nhân gặp các vấn đề liên quan đến trầm cảm. Cách sử dụng thuốc chống trầm cảm tốt nhất, các tác dụng phụ hoặc liều lượng sử dụng là mối quan tâm đặc biệt của những người bệnh và thân nhân.
Dưới đây, Hello Bacsi mời bạn tìm hiểu kỹ hơn về thuốc chống trầm cảm và cách hoạt động của những loại thuốc này.
Thuốc chống trầm cảm là gì?
Thuốc chống trầm cảm là loại thuốc được sử dụng để điều trị bệnh trầm cảm dựa trên chẩn đoán lâm sàng. Chúng cũng có thể được dùng để điều trị một số tình trạng khác, bao gồm: rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), rối loạn lo âu, rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD). Đôi khi chúng cũng được sử dụng trong việc điều trị các bệnh mãn tính.
Thuốc chống trầm cảm hoạt động như thế nào?
Thuốc chống trầm cảm hoạt động bằng cách tăng mức độ chất dẫn truyền thần kinh trong não. Một số chất dẫn truyền thần kinh phổ biến như serotonin và noradrenaline là yếu tố ảnh hưởng đến tâm trạng và cảm xúc của một người.
Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy thuốc chống trầm cảm hữu ích cho những người bị trầm cảm trung bình hoặc nặng. Chúng thường không được khuyên dùng cho trường hợp trầm cảm nhẹ, trừ khi các phương pháp điều trị khác như liệu pháp không có tác dụng.
Các loại thuốc chống trầm cảm
Có khoảng hơn 30 loại thuốc chống trầm cảm thường được các bác sĩ chỉ định. Dựa trên cơ chế hoạt động, thuốc chống trầm cảm được chia làm các loại chính sau:
Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI)
Nồng độ serotonin người bệnh trầm cảm thấp hơn bình thường nên họ có biểu hiện u uất, mệt mỏi, buồn bã. Thuốc ngăn ngừa tái hấp thu serotonin giúp cải thiện các triệu chứng trầm cảm bằng cách tăng nồng độ dẫn truyền thần kinh. SSRI bao gồm các loại như citalopram, escitalopram, fluoxetin, fluvoxamin, paroxetin, sertralin, và vilazodon. Trong một vài trường hợp, thuốc có thể khiến bệnh nhân kích động, chán nản hoặc lo lắng nhiều hơn trong tuần đầu tiên uống thuốc.
Thuốc chống trầm cảm không điển hình
Các loại thuốc chống trầm cảm được kê toa phổ biến hơn trong danh mục này bao gồm trazodone, mirtazapine (Remeron), vortioxetine (Trintellix), vilazodone (Viibryd) và bupropion (Wellbutrin SR, Wellbutrin XL, những loại khác).
Nếu lạm dụng loại thuốc này trong một thời gian dài, người bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn hưng cảm và mắc chứng rối loạn hưng – trầm cảm. Thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ như an thần, hạ huyết áp, chóng mặt, khô miệng, táo bón.
Thuốc chống trầm cảm ba vòng
Thuốc chống trầm cảm ba vòng như imipramine (Tofranil), nortriptyline (Pamelor), amitriptyline, doxepin và desipramine (Norpramin) thường gây ra nhiều tác dụng phụ hơn so với những loại thuốc chống trầm cảm thế hệ mới. Vì vậy, thuốc chống trầm cảm ba vòng thường không được kê đơn trừ khi bạn đã thử các loại thuốc chống trầm cảm khác trước đó mà không cải thiện.
Thuốc chống trầm cảm ba vòng có cơ chế hoạt động giống thuốc ức chế tái hấp thu serotonin. Vì loại thuốc này tác động mạnh đến chất dẫn truyền thần kinh nên thuốc dễ gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.
Thuốc ức chế monoamine oxidase (MAOIs)
MAOIs bao gồm các loại thuốc như: tranylcypromine (Parnate), phenelzine (Nardil) và isocarboxazid (Marplan) có thể được kê đơn khi các loại thuốc khác không có tác dụng, vì chúng có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng. Sử dụng MAOI yêu cầu một chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt vì các tương tác nguy hiểm (thậm chí gây chết người) với thực phẩm, ví dụ như một số loại pho mát, dưa chua và rượu vang. Một số loại thuốc, bao gồm thuốc giảm đau, thuốc thông mũi và các chất bổ sung thảo dược cũng không được sử dụng kèm.
Liều lượng và thời gian điều trị
Thuốc chống trầm cảm thường được dùng ở dạng viên nén. Người bệnh sẽ bắt đầu với liều thấp nhất phù hợp với tình trạng bệnh.Thuốc chống trầm cảm thường phải dùng liên tục trong 1 hoặc 2 tuần để cho hiệu quả tốt nhất. Điều quan trọng là không nên ngừng dùng thuốc nếu bạn bị một số tác dụng phụ nhẹ, vì những tác dụng này sẽ biến mất nhanh chóng.
Một đợt điều trị uống thuốc chống trầm cảm tốt nhất thường kéo dài ít nhất 6 tháng. Một số người bị trầm cảm tái phát có thể được khuyên dùng chúng vô thời hạn.
Tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm
Hầu hết các loại thuốc chống trầm cảm an toàn, nhưng Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) yêu cầu tất cả các loại thuốc chống trầm cảm phải có cảnh báo. Bởi trong một số trường hợp, trẻ em, thanh thiếu niên và thanh niên dưới 25 tuổi có thể sẽ gia tăng suy nghĩ hoặc hành vi tự sát khi dùng thuốc chống trầm cảm, nhất là trong vài tuần đầu hoặc thay đổi liều lượng. Do đó, bất kỳ ai dùng thuốc chống trầm cảm đều phải được bác sĩ kê đơn và theo dõi chặt chẽ để quan sát tiến trình bệnh và ngăn ngừa những hành vi bất thường.
Ngoài ra, tác dụng phụ thường gặp của thuốc chống trầm cảm tăng nhịp tim, mờ mắt, táo bón, khô miệng, hạ huyết áp, suy giảm trí nhớ hoặc rối loạn chức năng tình dục…
Cách sử dụng thuốc chống trầm cảm tốt nhất
Kiên nhẫn
Sau khi dùng thuốc chống trầm cảm dưới sự hướng dẫn của bác sĩ, có thể bạn sẽ thấy sự cải thiện trong vài tuần, nhưng cũng có trường hợp phải mất nhiều tuần để thuốc có hiệu quả hoàn toàn. Người bệnh cần kiên nhẫn uống thuốc chống trầm cảm đúng liều lượng và theo chỉ dẫn của bác sĩ. Nếu thuốc của bạn không hiệu quả hoặc gây ra các tác dụng phụ khó chịu, hãy liên hệ với bác sĩ.
Theo dõi các tác dụng phụ có được cải thiện không
Đa số các tác dụng phụ thường gặp khi dùng thuốc chống trầm cảm sẽ biến mất sau một thời gian ngắn.Ví dụ, các tác dụng phụ ban đầu khi bắt đầu dùng SSRI là khô miệng, buồn nôn, đi phân lỏng, nhức đầu và mất ngủ. Các triệu chứng này sẽ biến mất khi cơ thể bạn thích nghi với thuốc chống trầm cảm. Nếu bạn gặp các tác dụng phụ khó chịu hoặc không cải thiện sau vài tuần, hãy liên hệ bác sĩ để được cân nhắc thay đổi liều lượng, thử một loại thuốc chống trầm cảm khác hoặc tăng cường thêm thuốc chống trầm cảm khác.
Thử liệu pháp tâm lý
Để sử dụng thuốc chống trầm cảm tốt nhất, trong nhiều trường hợp, việc kết hợp thuốc chống trầm cảm với liệu pháp tâm lý sẽ cho kết quả tốt hơn, nó cũng có thể giúp ngăn ngừa bệnh tái phát.
Không uống rượu và sử dụng các chất kích thích
Rượu và các chất kích thích có thể sẽ giảm triệu chứng bệnh trầm cảm một cách ngắn hạn. Tuy nhiên, về lâu dài, chúng sẽ khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng và khó điều trị hơn. Hãy điều trị trầm cảm một cách khoa học và dài hạn.
Trầm cảm là một dạng rối loạn có thể chữa khỏi. Người bệnh hoàn toàn có thể quay lại cuộc sống bình thường nếu biết phối hợp và tuân theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Điều này cũng được xem là thuốc chống trầm cảm tốt nhất cho mọi bệnh nhân. Hello Bacsi hy vọng những thông tin này hữu ích và chúc bạn nhanh hồi phục!
Các bài viết của Hello Health Group và Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Nguồn: Hello Bác sĩ
Nguồn: Chuyện Vợ Chồng
0 Nhận xét